admin@shrn - امروزه همگی ما با لپ تاپ، تبلت یا گوشی سرو کار داریم در پس قسمت سخت افزاری که برای ما قابل لمس هست لایه های بسیار پیچیده ی نرم افزاری قرار دارد که مجموعه فعالیت هایی که با آن ها انجام می دهیم را امکان پذیر می کند. در طول استفاده از آن ها خطاها یا اصطلاحا باگ های نرم افزاری خودشان را نشان می دهند و این سازندگان را به سمت ارائه یک ورژن جدید یا نسخه ی ارتقاء یافته پیش می برد. در جامعه هم می توان چنین سیستم عاملی را متصور شد. می توانیم قوانین، آداب و رسوم، فرهنگ، موضوعات اقتصادی… و چیزهایی که روزمره با آن ها سرو کار داریم را لایه ی رویی دستورها و پیش فرض های ما درباره روند امور مختلف در نظر بگیریم اما در پس این سیستم عامل که ما می بینیم مجموعه ای از مفروضات پیچیده ای است که از رفتار انسان می آید.
در گذشته های خیلی دور مفروضات پایه درباره رفتار انسان خیلی ساده و واقعی بود. همه ی انگیزش انسان ارتباط مستقیم و سر راستی با زنده ماندن داشت. در واقع انگیزه ی بقا تقریبا همه ی رفتار انسان را هدایت می کرد. اما با پیچیده تر شدن جوامع انسانی این سیستم عامل با وجود این که هیچ تردیدی در مورد اهمیت آن وجود ندارد اما دیگر به تنهایی کافی نبود. زمان زیادی گذشت تا ورژن دوم انگیزش روی کار آمد. آن هم این بود که ما در جست و جوی پاداش هستیم و از تنبیه گریزانیم.
پاداش در واقع یک محرک یا مشوق بیرونی است از جایزه گرفته تا مقام یا محبوبیت، تنبیه هم می تونه فشار یا تنگنا باشد، ایجاد احساس گناه باشد یا احساس ترس یا تهدید. این ورژن در واقع انقلابی بود که وارد حیطه های مختلف از پیشرفت اقتصادی، رشد و شکوفایی صنعت، تربیت کودکان، یادگیری و آموزش… شد. این سیستم عامل دوم انگیزش دوام بسیار طولانی داشته است و در واقع چه در زمینه فردی چه سازمانی این ملکه ی ذهن ما شده است که راه افزایش بهره وری و بهبود عملکرد تشویق رفتار مطلوب و تنبیه رفتار نامطلوب است.
ورژن دوم انگیزش با وجود همه تغییراتی که در عمر طولانی خود سبب شده است اما در حقیقت بین انگیزه های اصلی انسان و چارپایانی که برای ماندن در مسیر درست هویج جلویشان می گیرند و با چماق برای آن ها خط و نشان می کشند تفاوت چندانی قایل نیست.
بگذارید چند مورد از باگ های این ورژن را برایتان بگویم:
پاداش می تواند کار جذاب و سرگرم کننده را به کار شاق تبدیل کند.
– به کودکی که عاشق نقاشی است اگر برای هر نقاشی که می کشد جایزه بدهید پس از زمان کوتاهی اگر جایزه ای دیگر در کار نباشد علاقه ی او به نقاشی از بین می رود. همان طور که اگر به دانش آموز علاقمند به درس خواندن شروع کنید به پاداش دادن وقتی که دیگر پاداش ها برایش کافی نباشد یا قطع شود علاقه ی خودجوش او به درس خواندن تحت تاثیر قرار می گیرد و افت تحصیلی آشکار می شود.
– فرض کنید یکی از عزیزانتان شما و خانواده تان را به مهمانی شام دعوت کرده اند و در حد بسیار مطلوبی برای شما تدارک دیده اند تا شما اوقات خوشی داشته باشید و شما در وسط مهمانی کیف پولتان را در بیاورید و بگویید چقدر می تونم برای جبران امشب بپردازم؟
– در بریتانیا وقتی در ازای اهدا خون به افراد مبلغی پول پرداخت کردند، پس از زمان کوتاهی آمار داوطبین اهدا خون به شدت کاهش یافت چرا که آن افراد دیگر این احساس را نداشتند که کار باارزشی انجام می دهند.
– در پژوهشی که در مهد کودک ها برای والدینی که برای بردن فرزندانشان دیر می آمدند جریمه نقدی تعیین شد آن چه اتفاق افتاد این بود که به تدریج طول زمان دیر کردن والدین افزایش پیدا کرد و برخلاف گذشته وقتی دیر می آمدند بابت تاخیرشان نه عذرخواهی می کردند و نه تشکر، چرا که احساس می کردند دارند پولش را می پردازند.
– داستان جریمه های رانندگی
هنوز هم ورژن دوم انگیزش در موارد زیادی پاسخگوست اما وقتی موضوع انسانی است که در دنیای مدرن زندگی می کند و شغل او ذهنی است و میزان بالایی از تفکر، نوآوری و خلاقیت را طلب می کند ورژن دوم انگیزش کفایت نمی کند. چه در موضوع ارتقا و حفظ انگیزش فردی چه در مقوله ی انگیزش کارکنانی که شغل آن ها مکانیکی و روتین نیست مجهز شدن به آخرین ورژن انگیزش یک ضرورت است. این نسخه ی ارتقا یافته از نیازهای روان شناختی انسان می گوید.
نسخه ارتقا یافته انگیزش
