خود تنظیمی/خودنظم دهی/انضباط شخصی

همان طور که در پست های قبل مطرح شد در نمودار طیف های انگیزش مشخص شد که دو عامل “نیازهای اساسی روان شناختی” (محور افقی) و “خودتنظیمی” (محور عمودی) تعیین کننده ی کیفیت و حالت انگیزش هستند. در پست قبل به نیازهای اساسی روان شناختی پرداختیم و در این جا به خودتنظیمی می پردازیم.

خودتنظیمی (با معادل های دیگری مانند انضباط شخصی یا خود نظم دهی)؛ مدیریت افکار و احساسات، مدیریت ارزش ها و اهداف، همراه با ذهن آگاهی و تلاش فوری و پایدار است.

در پژوهش های گوناگون رابطه مثبت معناداری بین خود تنظیمی بالا و موفقیت مشاهده شده است.

این مقوله در بحث انگیزش کارکنان و در محیط کار از این نظر اهمیت می یابد که اعتماد افراد به محیط اطراف خود و سازمان در بالا رفتن سطح خود کنترلی آن ها نقش به سزایی دارد.

خود تنظیمی از سنین پایین در افراد وجود دارد و تا حد زیادی مربوط به ویژگی های شخصیتی و آگاهی خود فرد است. آزمایش مارشمالو یکی از آزمایش های معروف در روان شناسی است که از چندین دهه ی گذشته تا به حال توسط مراکز پژوهشی دانشگاه های بزرگ دنیا بارها تکرار شده است. نتایج این آزمایش که بر روی کودکان سنین بین ۴ تا ۶ سال انجام شده است، در دوره های زمانی مختلف نتایج مشابه ای داشته است. این نتایج نشان می دهند کودکانی که در این آزمایش سطح بالایی از خودکنترلی نشان داده اند در سنین جوانی و بزرگسالی دستاوردهای بیشتری در زمینه تحصیلات عالی، موفقیت شغلی و رشد فردی داشته اند. (در این آزمایش کودک با یک مارشمالو تنها گذاشته می شود و شخص آزمایشگر به او می گوید اگر زمانی که به اتاق باز می گردد مارشمالو را نخورده باشد به او یک مارشمالو دیگر نیز می دهد.)

در تعریف خودتظیمی مشخص است که این مهارت وابسته به سه مقوله ی هدف، ارزش و ذهن آگاهی (مایندفولنس) است.

ارزش ها

منظور از ارزش ها در این جا ارزش هایی نیست که مربوط به یک نسل در یک دوره زمانی خاص هست، بلکه منظور ارزش هایی است که: آزادانه با مطالعه، تفکر و قیاس در طول زمان و با تلاش کسب شده اند و این ارزش ها می توانند بر اثر یادگیری ها و تجربه های تازه تغییر کنند.

هدفمندی

• یک دلیل عمیق و معنا دار برای انجام کاری است.

• دارای اهمیت اجتماعی است.

• غنی شده با اصول اخلاقی بالا است.

ذهن آگاهی

در فاصله ی تجربه ی یک موقعیت و واکنش نسبت به آن موقعیت چند لحظه فرصت داریم که ذهن آگاهی به ما این امکان را می دهد که آگاهانه انتخاب کنیم که چه واکنشی داشته باشیم.

• متوجه بودن نسبت به زمان حال و آن چه در حال اتفاق است

• رها بودن از هر گونه قضاوت و واکنش هیجانی فوری

• پذیرنده بودن نسبت به گزینه ها، جایگزین ها و سایر امکان های موجود